تعریف بارنامه Bill of Landing (BL)
بارنامه رسید دریافت کالا میباشد که توسط شرکت حمل و نقل (فورواردر) صادر و به فرستنده ی کالا تحویل میگردد.
بارنامه سندی قابل معامله (Negotiable) میباشد که به معنی و مفهوم آن است که دارنده بارنامه سند مالکیت کالا را در دست دارد و میتواند با آن جهت دریافت کالا به حمل کننده یا نماینده حمل کننده، نام شرکتی که باید صاحب کالا در مقصد برای تحویل گرفتن کالا به او مراجعه نماید، در باکس “For delivery of goods please apply to” در بارنامه قید گردیده است.
مشخصات مورد نیاز برای صدور بارنامه:
بارنامه در تعداد نسخه های مشخص اصل و کپی توسط شرکت های حمل و نقل جهت حمل کالای با مشخصات دریافت شده از فرستنده/ گیرنده، از یک مبدا مشخص شده به یک مقصد مشخص شده و با در نظر گرفتن شرایط اینکوترمز مشخص شده (بر اساس قرارداد فروشنده و خریدار) و با شرایط پرداخت کرایه حمل و شرایط و نحوه ی بیمه ی کالا مشخص صادر میشود.
در بارنامه روش حمل(هوایی، دریایی، زمینی و ریلی)، مشخصات وسیله ی حمل و محل صدور بارنامه و تاریخ صدور بارنامه با امضاء و مهر صادرکننده ی بارنامه که همان حمل کننده میباشد نیز می بایستی حتما قید گردد.
دقت در صدور بارنامه:
دقت در صدور بارنامه توسط حمل کننده در زمان صدور هر بارنامه امری بسیار مهم و حائز اهمیت میباشد، زیرا اشتباه در صدور بارنامه میتواند خسارات و عواقب جبران ناپذیری را برای شرکت حمل و نقل به وجود آورد.
صادرکننده بارنامه
شرکت حمل کننده تنها مقام صلاحیت دار جهت صدور بارنامه حمل کالا است. برای مثال در حمل دریایی، شرکت حمل کننده میتواند یک خط کشتیرانی یا یک شرکت NVOCC باشد.
دریافت کننده بارنامه
بارنامه معمولا برای اشخاص زیر بر اساس نقش این اشخاص در معاملات بازرگانی (فروشنده/گیرنده) به عنوان رسید کالا، توسط حمل کننده صادر میگردد:
فرستنده کالا که همان فروشنده یا ارسال کننده کالا در مبدا مشخص شده حمل میباشد، نیاز به دریافت بارنامه حمل کالا به عنوان رسید دریافت کالا، از حمل کننده ای میباشد که کالا را از وی تحویل میگیرد.
گیرنده کالا که همان صاحب کالا در مقصد مشخص شده بر اساس بارنامه حمل کالا میباشد، نیاز به دریافت بارنامه حمل کالا از شرکت حمل کننده یا نماینده وی جهت دریافت کالا در مقصد مشخص شده طبق بارنامه را دارد.
انواع بارنامه
بر اساس روش تعیین شده ی حمل کالا که طبق دستورات فرستنده/گیرنده و قرارداد فی مابین آنها به شرکت حمل و نقل اعلام میگردد، شرکت حمل و نقل موظف است بارنامه ی درخواست شده را با مشخصات کامل صادر نماید، که به شرح زیر به توضیح مختصری از بارنامه در روشهای مختلف حمل میپردازیم.
بارنامه حمل و نقل هوایی کالا (Air Way Bill)
بارنامه حمل و نقل دریایی کالا(Ocean Bill of Lading)
بارنامه حمل و نقل جاده ای کالا (Bill of Lading)
بارنامه حمل و نقل ریلی کالا(SMGS)
بارنامه حمل و نقل هوایی کالا (Air Way Bill)
در محمولاتی که به روش هوایی حمل میشوند، دو نوع بارنامه حمل هوایی کالا به شرح ذیل توسط حمل کننده صادر میگردد.
حمل کننده بایستی در صدور بارنامه بسیار دقت داشته باشد و کلیه ی مشخصات را بر اساس دستورات فرستنده/گیرنده در بارنامه قید و برای صدور اصل بارنامه حتما و حتما تاییدیه کتبی از فرستنده/گیرنده دریافت نماید.
Master Air Way Bill (MAWB)
بارنامه MAWB توسط خط هواپیمایی یا نماینده خط هواپیمایی به نام حمل کننده کالا صادر میگردد. ضمنا در برخی موارد صرفا با هماهنگی حمل کننده، خط هواپیمایی و یا نماینده خط هواپیمایی بارنامه را مستقیما به نام صاحب کالا صادر مینماید.
House Air Way Bill (HAWB)
بارنامه HAWB توسط حمل کننده (فورواردر) به نام صاحب کالا صادر میگردد.
بارنامه حمل و نقل دریایی کالا (Ocean Bill of Lading)
در محمولاتی که به روش دریایی حمل میشوند، دو نوع بارنامه حمل دریایی کالا به شرح ذیل توسط حمل کننده صادر میگردد.
حمل کننده بایستی در صدور بارنامه بسیار دقت داشته باشد و کلیه ی مشخصات را بر اساس دستورات فرستنده/گیرنده در بارنامه قید و برای صدور اصل بارنامه حتما و حتما تاییدیه کتبی از فرستنده/گیرنده دریافت نماید.
1. Master Bill of Lading (MBL)
بارنامه MBL توسط خط کشتیرانی یا نماینده خط کشتیرانی به نام حمل کننده کالا صادر میگردد. ضمنا در برخی موارد صرفا با هماهنگی حمل کننده، خط کشتیرانی یا نماینده خط کشتیرانی بارنامه را مستقیما به نام صاحب کالا صادر مینماید.
2. House Bill of Lading (HBL)
بارنامه HBL توسط حمل کننده (فورواردر) به نام صاحب کالا صادر میگردد.
بارنامه حمل و نقل جاده ای کالا (Bill of Lading)
در حمل کالا به صورت جاده ای حمل کننده بارنامه حمل را با مشخصات کامل صادر و به عنوان رسید تحویل کالا به فرستنده تحویل میدهد.
حمل کننده بایستی در صدور بارنامه بسیار دقت داشته باشد و کلیه ی مشخصات را بر اساس دستورات فرستنده/گیرنده در بارنامه قید و برای صدور اصل بارنامه حتما و حتما تاییدیه کتبی از فرستنده/گیرنده دریافت نماید.
بارنامه حمل و نقل ریلی کالا (SMGS)
بارنامه حمل ریلی توسط خطوط راه آهن در ایستگاه های بارگیری کالا صادر میشود و راه آهن طبق بارنامه اعلام میکند که کالای مشخص شده در بارنامه را دریافت کرده و باید کالا را سالم به مقصد مورد نظر ارسال نماید.
حمل کننده بایستی در صدور بارنامه بسیار دقت داشته باشد و کلیه ی مشخصات را بر اساس دستورات فرستنده/گیرنده در بارنامه قید و برای صدور اصل بارنامه حتما و حتما تاییدیه کتبی از فرستنده/گیرنده دریافت نماید.
بارنامه چند وجهی FIATA Multimodal Bill of Lading (FBL)
از این بارنامه زمانی استفاده می شود که برای حمل محموله، چندین روش حمل به کار گرفته شود. برای مثال ممکن است قسمتی از مسیر با قطار و باقی آن با جاده طی شود.
بارنامه سراسری Through Bill of Lading (TBL)
بارنامه های سرتاسر برای محموله هایی استفاده می شوند که می توانند تا حد امکان از طریق دریا حمل شوند و سپس به صورت ریلی یا زمینی به مقصد نهایی برسند. این نوع بارنامه نباید با بارنامه چند وجهی یکسان در نظر گرفته شود.
بارنامه Dirty/Clause Bill of Lading
از این عبارت زمانی استفاده می شود که محموله سالم به حمل کننده تحویل داده نشود.
بارنامه Clean
نقطه مقابل این بارنامه، بارنامه clean است که در آن محموله در شرایط قابل قبول تحویل داده می شود.